22 Tem
Kripto borsasında piyasa türleri nelerdir?
Tüm finansal piyasalarda, hisse senetleri veya dijital para birimleri gibi, fiyatlar dalgalanmalar gösterir ve sürekli olarak artış veya azalış içindedir; ancak uzun vadeli durumu düşündüğümüzde, fiyatların genel hareketi belirli bir yönde olabilir. Bu uzun vadeli harekete göre dijital para birimleri piyasaları üç kategoriye ayrılır: yükselen piyasa, düşen piyasa ve yatay piyasa.
Yükselen piyasada, kısa vadeli dalgalanmalar olmasına rağmen, genel eğilim yukarı yönlü ve artış eğilimlidir; diğer yandan düşen piyasada, uzun vadeli fiyatlar aşağı yönlü ve azalış eğilimindedir. Bazen uzun bir süre boyunca fiyat belirli bir aralıkta dalgalanır ve genel eğilim ne artış ne de azalış gösterir; bu duruma yatay piyasa veya eğilimsiz piyasa denir.
Bu makalede, dijital para birimleri piyasalarındaki eğilimlerin açıklamasından ve farklı piyasa türlerinin tam anlamıyla anlatılmasından sonra, yükselen piyasa, düşen piyasa ve yatay piyasa işaretlerini inceleyeceğiz. Bu piyasaları daha iyi anlamak ve her birinde kar elde etmek için nasıl hareket edilmesi gerektiğini öğrenmek isterseniz, bu makaleyi kaçırmayın.
Dijital para piyasasında trend kavramı
Trend veya eğilim, genel olarak piyasa veya varlık fiyatlarının genel yönü olarak adlandırılır. Teknik analizde, trendler, trend çizgisi veya fiyat hareketleri ile belirlenir. Finansal piyasaların çeşitli türleri, hisse senetleri piyasasından dijital para birimleri piyasasına kadar, trendlere sahip olabilir. Fiyatların önceki zirve ve dip noktalarından daha yüksek (yükselen trend) veya daha düşük (düşen trend) seyrettiği durumlarda, trendler rahatlıkla tanımlanabilir.
Genel olarak, dijital para birimleri piyasası diğer piyasalardan daha istikrarsız ve volatil olarak bilinir. Bu nedenle, bu piyasada yükselen (veya düşen) trendden bahsedildiğinde, uzun bir süre boyunca genel olarak fiyatların arttığı (veya azaldığı) dönemler kastedilir. Bu, yükselen piyasada fiyatların küçük düşüşlere sahne olabileceği ve düşen piyasada da zaman zaman küçük artışlar görülebileceği anlamına gelir.
Boğa Piyasası Nedir?
Bir piyasanın yükseliş veya “boğa” piyasası olarak adlandırılması, dijital varlıkların uzun süreli bir artış eğiliminde olduğu veya artışın beklendiği bir piyasa olduğu anlamına gelir. Bu tür bir piyasa genellikle yatırımcıların olumlu duyguları ve fiyatların yükselmeye devam etmesine dair umutlarıyla ilişkilendirilir; ancak bu, boğa piyasasında hiç düşüş yaşanmayacağı anlamına gelmez.
Yükseliş piyasasında, kısa vadeli fiyat düşüşleri olabilir. Dijital para piyasası diğer geleneksel piyasalardan daha küçük ve daha dalgalı olduğundan, zaman zaman fiyatlar bir veya iki günde %40’a kadar düşebilir; ancak boğa piyasasının temel özelliği, uzun dönemde (örneğin birkaç ay) fiyatların genel olarak yukarı yönlü olmasıdır.
Boğa piyasasının ortaya çıkmasında etkili olan faktörler şunlar olabilir:
- Ekonomik büyüme ve artan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla sonucunda artan talep
- Artan istihdam oranı, düşük faiz oranları ve şirketlerin mali büyüme politikaları
- Ünlü kişiler ve etkileyicilerin destekleyici tutumları, örneğin Paris Hilton ve DJ Khaled’ın 2017 yılında boğa piyasasına katkıları
- Kurumsal yatırımcıların piyasaya girişi, örneğin MicroStrategy şirketinin 650 milyon dolarlık Bitcoin yatırımı veya diğer büyük şirketlerin Bitcoin satın alması
- Geleneksel finans kurumlarının olumlu açıklamaları, örneğin JP Morgan stratejistlerinin Bitcoin’in uzun süreli olarak değer kazanabileceğini ve 146.000 dolarlık fiyat hedefine ulaşabileceğini belirtmeleri
- Finansal krizler veya tehdit edici olaylar, örneğin Covid-19 pandemisinin dijital varlıklara olan talebi artırması
Boğa piyasasında, yatırımcılar fiyatların yükselmeye devam edeceği beklentisiyle daha fazla dijital varlık almak isteyebilirler. Bu artan talep, fiyatların yükselmesine ve yatırımcı güveninin artmasına neden olur. Yeni yatırımcıların piyasaya katılmasıyla talep artar ve fiyatlar daha da yükselir.
Boğa piyasasının belirtileri şunlardır:
- Sürekli zaman diliminde fiyat artışları
- Sınırlı arz karşısında büyük talep
- Yatırımcıların piyasaya güveni artar
- Bazı projelerin aşırı değerlenmesi ve gerçekçi olmayan fiyatlandırma
- Ünlü ve etkileyici kişilerin dijital varlıklara olan ilgisi ve destekleri
- Ana akım medyada ve sosyal medya platformlarında dijital varlıkların artan ilgisi
- Olumlu haberlerin fiyatları yükseltmesi ve olumsuz haberlerin etkisinin sınırlı olması
Boğa piyasasında kazançlı olmak için, eğilimi erken tespit etmek ve mümkün olan en kısa sürede alım yapmak önemlidir, çünkü diğer yatırımcılar da piyasaya giriş yapmaya başlayacaktır ve fiyatlar daha da yükselecektir. Ancak her zaman beklenmedik olaylar meydana gelebilir, örneğin özel bir kriz veya düzenleyici müdahaleler, böyle durumlarda, özellikle zayıf bir temele dayanan yatırımları azaltmak için uygun bir strateji olacaktır ve hatta geçici olarak geleneksel varlıklara, örneğin altına dönüş yapmak mümkün olabilir.
Ayı Piyasası Nedir?
Bir piyasanın düşüş veya “ayı” piyasası olarak adlandırılması, dijital varlıkların uzun süreli bir düşüş eğiliminde olduğu veya düşüşün beklendiği bir piyasa olduğu anlamına gelir. Ayı piyasasında, uzun bir zaman diliminde fiyatlar genellikle düşüş eğilimi gösterir. Ancak, ayı piyasasında kısa vadeli fiyat artışları da gözlemlenebilir; örneğin, fiyatlar bir veya iki gün içinde hızla yükselerek birkaç yüzde artış gösterebilir. Ancak genel eğilim uzun dönemde düşüş yönündedir.
Dijital varlık piyasasında tanınmış bir örnek, Bitcoin’in 2017 yılında yaşadığı fiyat düşüşüdür. Bitcoin’in fiyatı kısa bir süre içinde 20,000 dolardan 3,200 dolara kadar düşmüş ve düşüş eğilimi 2019 yılına kadar devam etmiştir. Ayı piyasası genellikle ekonomik durgunluk döneminden önce veya sonra başlayabilir. Düşüş eğilimi, yatırımcı güvenini olumsuz etkileyerek fiyatların daha da düşmesine neden olabilir.
Geleneksel finansal piyasalarda olduğu gibi, ayı piyasası oluşumunda da ekonomik durgunluk, yüksek işsizlik oranı, yüksek enflasyon, jeopolitik krizler, balon patlamaları ve doğal afetler gibi faktörler etkili olabilir. Dijital varlık piyasasında ise, dijital varlıklara veya belirli projelere ilişkin olumsuz haberler veya ekonomik koşullar, ayı piyasasının oluşmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda, yatırımcılar genellikle ellerindeki varlıkları satmakta tereddüt ederler ve talep arzı geçebilir.
Ayı piyasasının belirtileri şunlardır:
- Sürekli zaman diliminde fiyat düşüşleri
- Talep düşüşüne rağmen artan arz
- Yatırımcıların piyasaya olan güveninin azalması
- Ana akım medyada ve sosyal medya platformlarında dijital varlıkların olumsuz haberleri
- Ekonomi uzmanları ve finans analistlerinin dijital varlıklara olan güveninin azalması
- Olumlu haberlerin fiyatları yükseltme etkisinin sınırlı olması ve kötü haberlerin düşüşü hızlandırması
Ayı piyasasında kar elde etmek zordur çünkü fiyatlar düşüş eğilimindedir ve yatırımcı güveni azalmaktadır. Ancak, doğru zamanlamayla düşüş döneminde varlıkları uygun fiyatlardan satın almak ve sonraki boğa piyasasında satarak kar elde etmek mümkündür. Bu tür piyasalarda, risk yönetimi ve sabırlı bir yatırım stratejisi önemlidir. Fiyatların dip yapacağı veya yükselişe geçeceği zamanı kesin olarak tahmin etmek zordur, bu nedenle ani fiyat değişikliklerine karşı hazırlıklı olmak ve bilinçli kararlar vermek önemlidir.
Boğa piyasaları ile ayı piyasaları arasındaki farklar nelerdir?
Bir piyasa, yükseliş (boğa) ve düşüş (ayı) dönemleri arasında karşıt bir hareket gösterir. Genel olarak, boğa piyasası genellikle ayı piyasasından daha uzun süre devam eder ve bu dönemde talep arzdan daha fazladır ve ekonomi daha güçlüdür, bu da daha fazla işlem gerçekleşmesine yol açar; çünkü yatırımcılar yatırımlarının getirisine daha fazla güven duyarlar. Bu durumda, yükseliş döneminde fiyatlar genellikle artar ve yatırımcılar kar elde etmeye çalışırken, düşüş döneminde fiyatlar düşer ve yatırımcılar zarar etmemek için tedbir alır.
Boğa piyasasında, yatırımcılar genellikle varlıklarını yükselen fiyatlardan satma eğilimindedir, bu da fiyatların artmasına neden olabilir. Ayrıca, boğa piyasasında yatırımcılar daha fazla risk almayı ve daha spekülatif yatırımlara yönelmeyi göze alabilirler. Ancak, boğa piyasasının sonsuza kadar devam edeceği garantisi yoktur ve fiyatlar zamanla düşebilir.
Öte yandan, ayı piyasasında yatırımcı güveni azalır ve varlık fiyatları düşer. Yatırımcılar genellikle düşen fiyatlardan faydalanmak için varlıkları ucuz fiyatlardan satın almayı tercih ederler. Ayı piyasası döneminde yatırımcılar daha temkinli ve risk almaktan kaçınma eğilimindedirler. Bu dönemde, yatırımcılar genellikle daha güvenli varlıklara yönelerek risklerini azaltmaya çalışırlar.
Her iki piyasa arasındaki farklar şunlardır:
- Boğa piyasası, uzun bir süre boyunca fiyatların arttığı dönemi ifade ederken, ayı piyasası fiyatların uzun bir süre boyunca düştüğü dönemi ifade eder.
- Boğa piyasasında talep arzı geçerken, ayı piyasasında arz talebi geçer.
- Boğa piyasasında ekonomi güçlüyken, ayı piyasasında ekonomi zayıflar.
- Boğa piyasasında daha fazla işlem yapılırken, ayı piyasasında işlem hacmi düşer.
- Boğa piyasasında risk alma eğilimi yüksektir, ancak ayı piyasasında riskten kaçınma eğilimi daha fazladır.
Boğa piyasasında yatırımcılar genellikle varlıklarını yükselişin zirvesinde satarak kar elde etmeye çalışırken, ayı piyasasında varlıkları düşük seviyelerde alarak fiyatların yükselmesiyle kazanç sağlamayı hedeflerler. Ancak her iki piyasa da yatırımcılar için belirli riskleri içerir ve piyasa koşullarını ve trendleri doğru bir şekilde değerlendirmek önemlidir
Borsanın Yükseliş veya düşüş trendinde olduğu nasıl anlaşılır?
Piyasa eğilimlerini tanımak için teknik ve temel analizlerden ve Bollinger bantları, RSI (Relative Strength Index) ve MACD (Moving Average Convergence Divergence) gibi göstergelerden yararlanmak gerekir. TradingView gibi web siteleri de size yükseliş ve düşüş eğilimini tanımlamada yardımcı olabilir. Ayrıca, bahsettiğimiz göstergeler bu süreçte size yardımcı olabilir.
Bu araçlar ve göstergeler, fiyat grafiklerinin analiz edilmesini ve gelecekteki eğilimleri tahmin etmeyi kolaylaştırır. Teknik analiz, fiyat grafikleri, trend çizgileri ve diğer teknik göstergelerin kullanımıyla geçmiş fiyat hareketlerini analiz eder. Temel analiz ise ekonomik ve finansal faktörleri değerlendirerek bir varlığın değerini belirlemeyi amaçlar.
TradingView gibi web siteleri, yatırımcılara çeşitli araçlar ve grafikler sunarak piyasa eğilimlerini belirlemeye yardımcı olur. Bu tür platformlar, yatırımcıların teknik analiz yapmasını ve çeşitli göstergeleri kullanarak piyasa hareketlerini anlamasını sağlar.
Bollinger bantları, fiyatların volatilitesini ölçmek ve fiyatların alt ve üst sınırlarını belirlemek için kullanılır. RSI, bir varlığın aşırı alım veya aşırı satım durumunu belirlemek için kullanılır. MACD, trendin gücünü ve yönünü belirlemek için kullanılır.
Ancak unutmamanız gereken, tüm bu araçların ve göstergelerin, piyasanın gelecekteki yönünü kesin olarak tahmin edemeyeceğidir. Piyasa her zaman belirsizliklerle doludur ve geçmiş performans gelecekteki performansın garantisi değildir.
Bu nedenle, yatırım kararlarınızı verirken, tek bir araca veya göstergeye dayanmak yerine, çeşitli analiz yöntemlerini ve kaynakları kullanarak kapsamlı bir analiz yapmanız önemlidir. Ayrıca, risk toleransınızı ve yatırım hedeflerinizi dikkate alarak dengeli bir portföy oluşturmak da önemlidir.
Nötür piyasa (Range-Bound Market) nedir?
Bir dijital varlık piyasasında, aralık (range) ya da trend yokluğu olan bir piyasa türü vardır. Bu piyasada fiyatlar belirli bir yüksek ve düşük fiyat aralığı içinde dalgalanır ve bir süre boyunca bu aralıktan çıkmaz.
Yüksek fiyat, direnç seviyesi gibi davranır ve mevcut fiyatın bunu aşamayacağı gibi görünür (direnç kırılımı). Öte yandan, düşük fiyat, destek seviyesi gibi davranır ve alıcıların bunun altına düşmesine izin vermeye istekli olmadığı gibi görünür (destek kırılımı).
Trendli ve trend yokluğu olan piyasaların farkı Trend yokluğu olan ya da aralık piyasasında, uzun vadeli fiyat yönü belirsizdir ve fiyatlar sadece çok dar bir aralıkta dalgalanırken, trendli bir piyasada fiyatlar bir yönde yukarı ya da aşağı doğru hareket eder.
Aralık piyasasında işlem yapmak için ne yapmalıyız? Aralık piyasasında, hedeflediğiniz dijital varlığı destek seviyesinde veya kanalın alt noktasında satın almanız ve ardından direnç seviyesinde veya kanalın üst noktasında satmanız gerekir. Önemli destek ve direnç seviyelerini belirlemek için “ticaret aralığı” adı verilen bir şekle dikkat etmelisiniz. Bu aralık, bir dijital varlığın belirli bir süre boyunca iki sabit fiyat arasında hareket ettiği zaman oluşur.
Direnç, bu ticaret aralığının üstünde ve destek, bu aralığın altında bulunur. Kanalı kırıp dışına çıkana kadar, destekte satın alıp dirençte satma stratejisiyle kar elde edebilirsiniz. Destek ve direnç seviyelerini bulmak için teknik analiz araçları ve göstergelerinden yararlanmalısınız ve aşağıda bazılarına değineceğiz.
Piyasanın Nötür hareketde olduğunu anlamak için 5 yol
ADX (Average Directional Index) gibi önemli bir gösterge mevcuttur ve eğer 25’in altında ise, bir aralık piyasasıyla karşı karşıyayız demektir ve 25’in üzerine çıkarsa, piyasanın bir trend aşamasına girdiği anlamına gelir. Ayrıca aşağıdaki 5 göstergeden de yararlanabilirsiniz:
- ATR (Average True Range): Bu gösterge, bir dijital varlığın fiyat dalgalanmalarının ne kadar büyük olduğunu gösterir ve bu, piyasanın bir aralıkta olduğunu gösterir.
- Bollinger Bands (Bollinger Bantları): Bu güçlü gösterge üç üst, alt ve orta çizgiden oluşur. Üst ve alt bantlar birbirine yakınsarsa (yani birbirine doğru eğilim gösterirse), bu piyasanın düşük dalgalanmalara sahip olduğunu gösterir. Tam tersine, bu bantlar birbirinden uzaklaşırsa, piyasada yüksek dalgalanmalar olduğu anlamına gelir. Genellikle düşük dalgalanmalı bir dönemden sonra yüksek dalgalanmalı bir dönem gelir. Bu göstergeden iyi bir şekilde yararlanarak, öngörülebilir değişikliklerden kar sağlayabilirsiniz.
- Donchian Channel (Donchian Kanalı): Bu kanal da üç üst, alt ve orta çizgiden oluşur ve hareketli ortalamaların hesaplamalarıyla çizilir. Bu bantların birbirinden uzaklaşması, piyasada yüksek dalgalanmalar ve bir aralık piyasasının oluşması anlamına gelir.
- Skew (Eğim): Bu gösterge, opsiyon sözleşmeleri alanında ilgilidir ve zarar ya da kar durumundaki opsiyon sözleşmelerinin oynaklıklarını karşılaştırır. Eğer bu gösterge 1.3 ile 0.80 arasında ise, bir aralık piyasası olduğunu gösterir.
- Put-Call Ratio (PCR) (Put ile Call Oranı): Bu oran, opsiyon sözleşmeleriyle ilgili bir göstergedir ve piyasa katılımcılarının genel duygularına yardımcı olur. Bu oran, belirli bir dönemde opsiyon sözleşmelerinin hacmine veya açık pozisyon hacmine dayanarak hesaplanır.
Bu oran 1’den büyükse, piyasa katılımcılarının bir günde daha fazla satış opsiyonu yaptığı anlamına gelir ve 1’den küçükse, daha fazla alım yapıldığı anlamına gelir. Bu oran 0.95 ile 1.05 arasındaysa, bir aralık piyasasının olduğunu gösterir.
Özetle
Dijital varlık piyasası, volatil ve dengesiz bir piyasadır ve diğer finansal piyasalarda olduğu gibi bazen yükselişe geçer, bazen düşüşe geçer ve bazen de belirgin bir yönde ilerlemez. Genellikle, yükselen piyasalar düşen piyasalardan daha uzun süre devam eder ve yatırımcıların iyimserlik ve güven seviyeleri yüksektir. Ancak, düşen piyasada ve aralık piyasasında da kar elde etme olasılığı vardır. Zamanında dijital varlık piyasalarının türünü doğru bir şekilde tespit ederek, uygun ticaret stratejileri kullanarak fiyat değişimlerinden kar elde edebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular:
- Yükselen piyasa nedir? Dijital varlık piyasasında, uzun bir dönem boyunca varlık fiyatlarının artış eğilimi gösterdiği bir piyasa türüne yükselen piyasa veya boğa piyasası denir.
- Düşen piyasa nedir? Dijital varlık piyasasında, uzun bir dönem boyunca varlık fiyatlarının düşüş eğilimi gösterdiği bir piyasa türüne düşen piyasa veya ayı piyasası denir.
- Nötür piyasa nedir? Aralık piyasası veya trend olmayan piyasa, varlık fiyatlarının belli bir aralıkta dalgalanma eğiliminde olduğu ve belirli bir yönde belirgin bir trend olmadığı bir piyasa türüdür.
AY Finans 2023 Tüm hakları saklıdır.
